DORPSWAPEN – het is nog niet eens zo gemakkelijk om aan te geven hoe het Muiderbergse wapen er uit ziet. Een ding is zeker: over de kleuren blauw (azuurblauw) voor het schild en geel (goudgeel) voor schoof en kroon bestaat geen verschil van mening. Over twee andere aspecten van het wapen lopen de meningen echter uiteen. Volgens de een stelt de schoof in het midden boekweit voor, volgens de ander gaat het om een korenschoof. Nu maakt dit niet zoveel uit; de afbeelding verandert er niet of nauwelijks door. Belangrijker is het verschil in de stand van de sikkels. Er circuleren twee versies. Bij de ene is de snijkant van de sikkels naar de schoof toe (toegewend), in de andere staat de snijkant naar buiten afgebeeld (afgewend).
Arie Vreeken, het vroegere hoofd van de lagere school in Muiderberg, schrijft in 1901: ‘… de snijkant van de sikkel is naar binnen gekeerd’ en hij voegt er het hier afgebeelde plaatje Pl. IV bij. Zo staat het wapen ook in een gravure uit 1793 (zie onderaan). Een vergelijkbaar wapen stond op de grafzerk van kerkrentmeester Daniël Nijs (1660-1736), zoon van Isaac Jan Nijs. Deze Amsterdamse koopman was schatrijk en had landerijen en andere bezittingen in Muiderberg. Inmiddels had Daniël zich in Muiderberg gevestigd en erfde gde zich in Muiderberg en aannmeelij is dat hij deze bezitttingen Deze heeft hij
in de Hervormde Kerk (de Kerk aan Zee). Het is ongetwijfeld een familiewapen, want ook op de grafsteen van zijn vader Isaac Jan Nys komt dit wapen voor.
Lange tijd was het de vraag of het Muiderbergse wapen is afgeleid van het wapen van de familie Nijs of dat de familie het Muiderbergse wapen heeft ‘overgenomen’. Aan deze twijfel is voor goed een einde gekomen door een diepgaand onderzoek van de in Muiderberg woonachtige Jos Gunneweg*). Hij concludeert na een lange zoektocht dat het dorpswapen is afgeleid van het familiewapen van Nijs. Ook stelt hij ondubbelzinnig vast dat in beide wapens de sikkels toegewend zijn.
Gunneweg stelt derhalve dat het in de internet-encyclopedie Wikipedia getoonde dorpswapen met afgewende sikkels niet de correcte versie. is. Op deze ‘foute’ manier zijn ze ook verwerkt in het mozaïek dat deel uitmaakt van het Community Art Project op het platanenpleintje in de Dorpsstraat. De fout is waarschijnlijk ontstaan door een verkeerde afbeelding in l’Armorial General, een beroemd heraldisch boek werk. De fout is later overgenomen door Klaes Sierksma*). Wikipedia wijst er op, dat het op de site getoonde wapen niet bij de Hoge Raad van Adel is geregistreerd en dat dit dus geen erkend dorpswapen is.
(nog in bewerking)
Op deze oude gravure van de hand van Anna Catharina Brouwer staat de snijkant van de sikkel naar de schoof toegekeerd (in het ovaal onderaan). Deze afbeelding staat met veel andere ovale gravures in een boekwerk van de Nederlandse stad- en dorpbeschrijver Lieve van Ollefen (1749 – 1816). Ze werden voorzien van korte gedichtjes. Op de gravure van Muiderberg staat:
Wie zee en lomrig` hout bemint,
Op `t bouwland zijn genoegen vindt,
Het duinzand gaarne blinken ziet,
Vergeete MUIDERBERG dan niet. **)
Meer voorbeelden van toegewende sikkels:
*) Op zoek naar het ware Muiderbergse dorpswapen. Jos Gunneweg. Uitgave in eigen beheer – oktober 2025
**) Het hele vers staat bij ‘Dorpsliederen (en Gedichten’).
« Terug naar Lexicon A-Z