GOOISCHE STOOMTRAM

Aandeel van fl. 1000,- uit 1881, later afgestempeld tot fl. 500,-

GOOISCHE STOOMTRAM [MAATSCHAPPIJ] – van 1881 tot 1940 exploitant van een tramroute van Amsterdam via Muiden naar `t Gooi, waarbij ook Muiderberg werd aangedaan. Met de komst van de stoomtechniek behoorden de diligence en de trekschuit tot het verleden.

De N.V. Gooische Stoomtram werd op 17 december 1880 opgericht op initiatief van civiel ingenieur Cornelis Bok, die tevens tot de eerste directeur werd benoemd. J.H. van der Meulen L. Cz, directeur van de Amsterdamse Hypotheekbank, had gezorgd voor een consortium van financiers. Het plaatsen van de eerste 300 aandelen à 1000 gulden kostte geen enkele moeite. Zodoende kon met een kapitaal van driehonderdduizend gulden in januari 1881 worden gestart met de aanleg van de beoogde tramlijn. Het hoofdkantoor werd gevestigd aan de Middenweg in Amsterdam-Watergraafsmeer.

De feestelijke opening van het eerste deel van de lijn (Amsterdam naar de Diemerbrug) vond op 17 mei 1881 plaats. In snel tempo werd de lijn doorgetrokken naar Muiderberg, waar de stoomtram op 22 juli 1881 voor de eerste keer arriveerde. Bij de Hakkelaarsbrug was in het HET WITTE HUIS – naam van het pand aan de Naarderstraatweg 2 in het buurtschap Hakkelaarsbrug. Het is waarschijnlijk rond het jaar 1900 gebouwd. Ten tijde van de Gooische Stoomtram was hier een wachtlokaal, tevens café-restaurant met biljart. Eigenaar hiervan was A. Olthof. Ook Reclamebureau Vink was er een tijdlang (in elk geval in 1926) gevestigd.
`t Witte Huis is een jaar of tien het centrum geweest van de prediker ‘Lou de palingboer’, bijnaam voor de in 1898 in Anna Paulowna geboren Louwrens Voorthuijzen. Lou, van beroep visser, kreeg naar eigen zeggen in 1927 zijn eerste mystieke ervaring en beweerde dat Jezus Christus in hem was. Rond 1950 begon hij met het prediken in het openbaar, eerst op de Amsterdamse Dappermarkt en daarna in Frascati, de Brakke Grond en ook nog in Krasnapolsky.

Nadat hij een tijdje in Muiden had gewoond, vestigde hij zich in 1955 in `t Witte Huis, dat een waar pelgrimsoord werd. Het centrum kon door zijn aanhangers, die zeiden dat ze ‘in Lou’ waren, iedere dinsdagmiddag en -avond worden bezocht. Lou beweerde dat het einde der tijden nabij was door het ‘iel’ worden van zuurstof en dat dit in 't Witte Huis ‘was bewezen en gehoord’.
Het maandblad ‘Lou’ verscheen in het Nederlands en het Duits; incidenteel werden ook nummers in andere talen verspreid. Lou Voorthuijzen dacht dat hij onsterfelijk was, maar overleed desondanks in 1968 in een dorp nabij het Belgische Namen. Op het hoogtepunt had de ‘sekte’ 500 à 600 aanhangers. Het pand, dat hij in 1966 verkocht, is nu een woonhuis.
In 2017 kwam Het Witte Huis binnen de grenzen van de Vrije(...)
" href="https://historischmuiderberg.nl/glossary/witte-huis-het/" data-gt-translate-attributes='[{"attribute":"data-cmtooltip", "format":"html"}]' tabindex="0" role="link">Witte Huis een wachtlokaal, tevens café-restaurant. De tram reed vervolgens over de Hakkelaarsbrug en de Googweg om na het passeren van de
Deze luchtfoto toont de ca. 45.000 graven van de joodse begraafplaats; een deel wordt door het bos aan het oog wordt onttrokken. Het gebouwtje links is de aula en rechts staat het hoofdgebouw; beide zijn een rijksmonument. Aan de bovenkant van de foto is het Echobos te zien en rechts, aan de ander kant van de weg (de Googweg) een deel van het Kocherbos.

De eeuwenoude muur is een markant punt langs de Googweg
De joodse begraafplaats te Muiderberg ligt achter een eeuwenoude bakstenen muur. De officiële ingang bevindt zich aan de Googweg nummer 6. Eigenaar van dit rijksmonument is de Nederlands-Israëlitische Hoofdsynagoge (NIHS), kortweg Joodse Gemeente Amsterdam. Met ca. 45.000 graven is dit de grootste in gebruik zijnde joodse begraafplaats in Nederland. Hij werd in 1642 gesticht door ‘Hoogduitse’ (ook wel Asjkenazische) joden, afkomstig uit Duitsland, Polen en landen verder oostwaarts.
Gunstige vestigingsfactoren waren de aanwezigheid van zandgronden en de plannen om trekvaarten te graven van Amsterdam via Muiden en Muiderberg naar ’t Gooi. Met de trekschuit zouden de doden vanuit de hoofdstad naar hun laatste rustplaats kunnen worden vervoerd. Vanaf de Hakkelaarsbrug kon het vervoer verder over het gekanaliseerde riviertje de 'Goog'. Het stroompje werd ook wel de Jodenvaart genoemd.
Het eerste stuk grond dat door de joodse gemeente werd aangekocht lag op de voormalige Westereng en kostte 410 gulden. De koopakte werd mede ondertekend door P.C. Hooft, drost van Muiden en baljuw van Gooiland. Om deze aankoop mogelijk te maken verstrekte de Portugees-Israëlitische(...)" href="https://historischmuiderberg.nl/glossary/joodse-begraafplaats/" data-gt-translate-attributes='[{"attribute":"data-cmtooltip", "format":"html"}]' tabindex="0" role="link">joodse begraafplaats te eindigen bij het kopstation t.o. café-restaurant/hotel Het Toen in 1811 in ons land de Franse rechtspraak werd ingevoerd, kreeg Naarden een kantongerecht. Het Rechthuis ging toen functioneren als hulpkantongerecht voor Muiderbergse zaken. De kelder was ingericht als kerker; de ijzeren ringen in de muur zitten er nog steeds. 's Nachts werd in de 'gemeente van Muyderberg' door wakers gepatrouilleerd. Zij moesten 'alle uren' rondgaan om diefstal te voorkomen en onraad te signaleren. De wakers moesten er ook op letten of er geen onbekende personen in het dorp rondliepen. In 1777 was besloten dat dorpelingen geen kamers aan vreemdelingen mochten verhuren. Je mocht nog veel meer niet. Als je in die dagen een ezel op de Meent liet lopen, kreeg je een boete van een gulden, of het beest nu was aangelijnd of niet.
Vanaf 1881 ging Het Rechthuis ook dienen als eindstation van de Gooische Stoomtram. In 1899 werd de veranda toegevoegd om reizigers een droge wachtruimte te bieden. Op een buitenmuur staat nog steeds ‘St. Stoomtram’ te lezen. De(...)
" href="https://historischmuiderberg.nl/glossary/rechthuis-het/" data-gt-translate-attributes='[{"attribute":"data-cmtooltip", "format":"html"}]' tabindex="0" role="link">Rechthuis (Googweg 1). Tegen het hotel werd een station aangebouwd. Door de komst van de stoomtram werd het Muiderbergse strand ontdekt door de Amsterdammers.

Een rit over het 16-km lange traject duurde een uur en vijf minuten. Er lag slechts één spoor. Om terug te rijden naar de Hakkelaarsbrug moesten de locs worden gekeerd ‘om kop’ te maken. De rit werd vervolgd naar Naarden en later ook naar Huizen, Laren en Hilversum.  De tram vervoerde niet alleen personen, maar ook post, melk en vee. Bij het Rechthuis werden de melkbussen van de Muiderbergse boeren ingeladen. Later op de dag werden ze door melkslijters in Amsterdam uitgevent.

Stoomtram passeert de Hakkelaarsbrug.

De eerste jaren waren voor de Gooische Stoomtram Maatschappij financieel moeilijk. Over het jaar 1882 daalde het dividend van 12 1/2 % naar 1 %. Onderzoek wees uit, dat directeur Bok de onderneming te grootschalig had opgezet. Er was te veel materieel aangeschaft en de loonkosten rezen de pan uit. De heer Bok werd per 1 januari 1883 eervol ontslagen.

De nieuwe directeur voerde al snel bezuinigingsmaatregelen in. Zo sloeg de stoomtram in de winter niet meer bij de Hakkelaarsbrug af naar Muiderberg. Passagiers voor het dorp konden overstappen op een paardentram. Naast kostenverlaging werd ook omzetstijging nagestreefd. Om meer passagiers te trekken, ontstond bij de directie het plan de tramweg in Muiderberg door te trekken langs het

Getekende impressie van het Echobos. De ingetekende Florisboom is niet meer.
ECHOBOS – het bos ligt in het noordwestelijke deel van Muiderberg, grenzend aan Brink en Dijkweg. Het Echobos was vroeger onderdeel van het landgoed Rustrijk en aangelegd met strak gevormde bloemperken, slingerpaden, etc. Nu maakt het deel uit van de Natuurboulevard, een toeristische fiets- en wandelroute van Amsterdam naar Almere.
In de gemeenteraad van 13 oktober 1931 werd besloten de ruim 6 ha bos aan te kopen van de Wed. Mr. J.L. Berns-Boonacker uit Soestdijk. De koopprijs bedroeg 20.000 gulden. De gemeente moest voldoen aan de voorwaarde, dat het bos als natuurmonument bewaard zou blijven. Bij de discussies in de gemeenteraad over de aankoop van het Echobos wees een voorstander van de aankoop er nog op, dat het Kocherbos de gemeente ook al was ontgaan; dit bos was in 1928 door het joodse kerkgenootschap uit Amsterdam aangekocht *).

Vrij snel na de aankoop werd in het Echobos een doolhof aangelegd. Het aantal te verwachten bezoekers bedroeg 10.000; de toegangsprijs 10 cent. Het doolhof werd slecht onderhouden en is in de jaren ’70 weggehaald. Over het ontstaan van de waterplas in het bos zijn de meningen verdeeld. Hij is of door mensenhanden gegraven of is een zogenoemd wiel, ontstaan door een dijkdoorbraak **).
In het Echobos bevindt zich tevens de beroemde, op natuurlijke wijze ontstane echo, en de door mensenhanden aangelegde Echomuur ***). Het bezoek hieraan kostte in de jaren '30 vijftien cent.
Het Echobos behoort tot het Nationaal Natuur Netwerk (NNN), voorheen Ecologische(...)