NAARDERMEER – een van de oudste natuurlijke meren van Nederland. Het ontstond ongeveer 8000 jaar geleden door overstromingen van de Vecht en de Zuiderzee. *) Door de eeuwen heen is menigmaal getracht het Naardermeer droog te leggen. Het lukte in 1629 met behulp van dertien molens. Uit defensieve overwegingen werd de polder nog in hetzelfde jaar weer onder water gezet. De pogingen tot drooglegging in 1804 en 1852 mislukten. In de jaren 1883/1884 ontstonden opnieuw plannen het meer droog te malen. Nadat een deel was drooggelegd werd in 1886 om verschillende redenen besloten het Naardermeer weer vol te laten lopen.
Amsterdam probeerde in 1904 het meer te verwerven met als doel er een vuilstortplaats van te maken. Dat stuitte echter op veel verzet, onder andere van onderwijzer en natuurbeschermer Jac. P. Thijsse. Samen met medestanders kwam hij in actie om het, in zijn woorden, ‘beroemdste merenmoeras van ons land en van heel West-Europa’ te beschermen. Hij had daarbij het geluk, dat de gemeenteraad van Amsterdam het voorstel tot aankoop van het Naardermeer (vraagprijs 155.000 gulden) verwierp, zij het met een gering stemmenverschil (zie ook Machine, De).
In 1905 richtte Thijsse samen met o.a. Eli Heimans de Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten op. Een jaar later kon de vereniging het Naardermeer kopen van de familie Rutgers van Rozenburg. Het werd het eerste beschermde natuurgebied van Nederland. Een weetje: Heimans ligt begraven op de joodse begraafplaats in Muiderberg.
Het Naardermeer kreeg landelijke bekendheid door de beroemde Verkade-albums uit 1912, waarvoor Thijsse de teksten schreef. Het ‘meest bekende natuurmonument in ons land’ is een broedplaats voor onder andere Purperreigers, Lepelaars en Aalscholvers. Gedurende de zomermaanden zijn dagelijks vluchten van Aalscholvers te zien van het Naardermeer naar het IJmeer en het overgebleven deel van het IJsselmeer. Om de vogels niet in hun vlucht te belemmeren, zijn op de vliegroute de hoogspanningsdraden over een lengte van 1 km met 25 meter verlaagd.
Een klein deel van het natuurreservaat Naardermeer behoort tot het grondgebied van Muiderberg. In dit Muiderbergse deel ligt de Visscherij en staat molen ‘De Onrust’ , die nog steeds in gebruik is voor het reguleren van het waterpeil van het meer.
*) Piet de Raadt schrijft in het boekje ‘Het Naardermeer” (1980): “We mogen aannemen dat het Naardermeer plm. 4000 jaar vóór Christus is ontstaan.” De bron die ‘ongeveer 8000 jaar geleden’ noemt, hebben wij niet paraat. Het verschil is trouwens maar 2000 jaar.
« Terug naar Lexicon A-Z