Floris V, wereldberoemd in Muiderberg

Floris de Vijfde was graaf van Holland en Zeeland en heer van West-Friesland. Hij werd op 24 juni 1254 in Leiden geboren. Op 26-jarige leeftijd werd hij leenheer van het gebied waar nu Muiden en Muiderberg liggen. Floris V kreeg de bijnaam ‘Der keerlen God’: voor de kerels was hij als een god, omdat hij het opnam voor de boeren, het gewone volk. Van de lagere adel nam hij echter veel privileges af. Bij deze groep was hij daarom een stuk minder populair. Uiteindelijk leidde dit – tezamen met het feit dat Floris een verbond met de Engelse koning verbrak ten voordele van de Fransen – tot een listig complot van een groep edelen: Gerard van Velzen, Herman van Woerden en Gijsbrecht van Amstel. Op school leren wij, dat Floris V ‘door de edelen’ werd vermoord. Over de vraag hoe dit alles in zijn werk is gegaan en over de plaats van de aanslag resp. de plek van overlijden doen zoveel verschillende verhalen de ronde, dat je je afvraagt welke lezing juist is en welke niet. Met dit voorbehoud voor ogen geven wij hier het volgende relaas:

Fantasiegravure van de moord op Floris V

Tijdens een valkenjacht nemen de edelen de graaf gevangen, waarop hij wordt opgesloten in zijn eigen kasteel, het Muiderslot in Muiden. Van daaruit willen de edelen hem naar Engeland vervoeren. Op 28 juni 1296 wordt hij op zijn paard vastgebonden en meegevoerd richting Naarden. In de buurt van het Hakkelaarshek worden ze tegengehouden door een groep Naardinglanders die op de hand van Floris V zijn. De ontvoering dreigt te mislukken, waarop Gerard van Velzen met opgeheven zwaard naar de graaf toeloopt. Floris V probeert met een sprong van zijn paard te ontkomen, maar het dier belandt van de schrik in de sloot (het riviertje de Goog*). Op de grond liggend wordt Floris V vervolgens door Gerard van Velzen neergestoken. In een rijmkroniek van Melis Stoke **) wordt gesproken van meer dan vijf steken in het lichaam en ook een in zijn hart. Hij krijgt zoveel wonden, dat hij ter plekke de laatste adem uitblaast. Er gaan echter verhalen dat Floris V niet meteen dood was. De zwaargewonde graaf zou naar het naburige Muiderberg zijn gebracht, waar hij even later aan zijn verwondingen zou zijn bezweken. Op de vermeende plek van zijn overlijden werd in 1324 een kapel gebouwd om heilige missen te houden voor de ziel van de vermoorde graaf (zie ook

Boskapel op een tegeltje
In 1896 werd het café met de stal omgebouwd tot gereformeerde kerk. In de jaren 1925/1926 werden initiatieven genomen voor de oprichting van een christelijke lagere school in Muiderberg (zie het thema-artikel Muiderbergse schoolstrijd). De eigenaar van het gebouw was hier sterk tegen gekant, zegde de huur op en Wisseloord werd opnieuw verbouwd. De ruimtes zijn onder meer in gebruik geweest als verenigingsgebouw voor de gereformeerde gemeente (Christelijke Meisjesvereniging plus bibliotheek), opslag van materialen voor het(...)
" href="https://historischmuiderberg.nl/glossary/boskapel/" data-gt-translate-attributes='[{"attribute":"data-cmtooltip", "format":"html"}]' tabindex="0" role="link">Boskapel). Kl. Sierksma noemt het vervoer naar het dorp na de moordaanslag een legende. Na het balsemen en afleggen – waar dit gebeurde is niet bekend – werd het lichaam naar Alkmaar vervoerd.

Sarcofaag Floris V in Alkmaar

Je zou denken dat zijn lijk zich in de Grote Kerk (Sint Laurens Kerk) in Alkmaar bevindt. Daar staat immers een aan hem gewijde sarcofaag. Maar naar alle waarschijnlijkheid is deze leeg of liggen alleen de ingewanden van de vermoorde graaf erin. Dat staat tenminste op de praalkist. Uit de kronieken komt naar voren, dat graaf Jan 1 – de zoon van Floris V – in april 1297 het lijk van zijn vader naar de abdij van Rijnsburg heeft laten overbrengen. Daar zou hij vervolgens zijn begraven, te midden van andere telgen uit het Hollandse gravenhuis. In Rijnsburg is op initiatief van de lokale bevolking een standbeeld voor Floris V opgericht. Dit werd in 1996 onthuld door minister van Staat, mr. F. Korthals Altes.

Floris-tegel in het fietspad ter hoogte van Googweg 10.

In Muiderberg verwijzen veel objecten naar de vermoorde graaf. De Graaf Florislaan is naar hem genoemd en in 1979 werd tegenover de voormalige Boskapel een reusachtige zwerfkei onthuld, die bekend staat als de Floriskei. Hier stond – aan de rand van het

Getekende impressie van het Echobos. De ingetekende Florisboom is niet meer.
ECHOBOS – het bos ligt in het noordwestelijke deel van Muiderberg, grenzend aan Brink en Dijkweg. Het Echobos was vroeger onderdeel van het landgoed Rustrijk en aangelegd met strak gevormde bloemperken, slingerpaden, etc. Nu maakt het deel uit van de Natuurboulevard, een toeristische fiets- en wandelroute van Amsterdam naar Almere.
In de gemeenteraad van 13 oktober 1931 werd besloten de ruim 6 ha bos aan te kopen van de Wed. Mr. J.L. Berns-Boonacker uit Soestdijk. De koopprijs bedroeg 20.000 gulden. De gemeente moest voldoen aan de voorwaarde, dat het bos als natuurmonument bewaard zou blijven. Bij de discussies in de gemeenteraad over de aankoop van het Echobos wees een voorstander van de aankoop er nog op, dat het Kocherbos de gemeente ook al was ontgaan; dit bos was in 1928 door het joodse kerkgenootschap uit Amsterdam aangekocht *).

Vrij snel na de aankoop werd in het Echobos een doolhof aangelegd. Het aantal te verwachten bezoekers bedroeg 10.000; de toegangsprijs 10 cent. Het doolhof werd slecht onderhouden en is in de jaren ’70 weggehaald. Over het ontstaan van de waterplas in het bos zijn de meningen verdeeld. Hij is of door mensenhanden gegraven of is een zogenoemd wiel, ontstaan door een dijkdoorbraak **).
In het Echobos bevindt zich tevens de beroemde, op natuurlijke wijze ontstane echo, en de door mensenhanden aangelegde Echomuur ***). Het bezoek hieraan kostte in de jaren '30 vijftien cent.
Het Echobos behoort tot het Nationaal Natuur Netwerk (NNN), voorheen Ecologische(...)