Muiderberg beschikt over tal van rijks- en gemeentelijke monumenten. Hieronder volgt het complete overzicht. Veel monumenten worden omschreven in het encyclopedische deel van deze site. Door op de link te klikken komt u er rechtstreeks.
Rijksmonumenten
Grafteken familie Groen van Waarder op de Algemene Begraafplaats
Kerk aan Zee , Kerkpad 2
Joodse begraafplaats, Googweg 6
Hoofdgebouw en aula (metaheerhuis) op de Deze luchtfoto toont de ca. 45.000 graven van de joodse begraafplaats; een deel wordt door het bos aan het oog wordt onttrokken. Het gebouwtje links is de aula en rechts staat het hoofdgebouw; beide zijn een rijksmonument. Aan de bovenkant van de foto is het Echobos te zien en rechts, aan de ander kant van de weg (de Googweg) een deel van het Kocherbos. De eeuwenoude muur is een markant punt langs de Googweg De joodse begraafplaats te Muiderberg ligt achter een eeuwenoude bakstenen muur. De officiële ingang bevindt zich aan de Googweg nummer 6. Eigenaar van dit rijksmonument is de Nederlands-Israëlitische Hoofdsynagoge (NIHS), kortweg Joodse Gemeente Amsterdam. Met ca. 45.000 graven is dit de grootste in gebruik zijnde joodse begraafplaats in Nederland. Hij werd in 1642 gesticht door ‘Hoogduitse’ (ook wel Asjkenazische) joden, afkomstig uit Duitsland, Polen en landen verder oostwaarts. Gunstige vestigingsfactoren waren de aanwezigheid van zandgronden en de plannen om trekvaarten te graven van Amsterdam via Muiden en Muiderberg naar ’t Gooi. Met de trekschuit zouden de doden vanuit de hoofdstad naar hun laatste rustplaats kunnen worden vervoerd. Vanaf de Hakkelaarsbrug kon het vervoer verder over het gekanaliseerde riviertje de 'Goog'. Het stroompje werd ook wel de Jodenvaart genoemd. Het eerste stuk grond dat door de joodse gemeente werd aangekocht lag op de voormalige Westereng en kostte 410 gulden. De koopakte werd mede ondertekend door P.C. Hooft, drost van Muiden en baljuw van Gooiland. Om deze aankoop mogelijk te maken verstrekte de Portugees-Israëlitische(...)" href="https://historischmuiderberg.nl/glossary/joodse-begraafplaats/" data-gt-translate-attributes='[{"attribute":"data-cmtooltip", "format":"html"}]' tabindex="0" role="link">Joodse begraafplaats
Amelia , Brink 5
Het Rechthuis, Googweg 1
Flevorama, Nienhuis Ruyskade 1
Berghuis (Berghuizen), Brink 31
Boschlust , Brink 25-26
Echomuur in het Getekende impressie van het Echob os. De ingetekende Florisboom is niet meer. ECHOBOS – het bos ligt in het noordwestelijke deel van Muiderberg, grenzend aan Brink en Dijkweg. Het Echobos was vroeger onderdeel van het landgoed Rustrijk en aangelegd met strak gevormde bloemperken, slingerpaden, etc. Nu maakt het deel uit van de Natuurboulevard, een toeristische fiets- en wandelroute van Amsterdam naar Almere. In de gemeenteraad van 13 oktober 1931 werd besloten de ruim 6 ha bos aan te kopen van de Wed. Mr. J.L. Berns-Boonacker uit Soestdijk. De koopprijs bedroeg 20.000 gulden. De gemeente moest voldoen aan de voorwaarde, dat het bos als natuurmonument bewaard zou blijven. Bij de discussies in de gemeenteraad over de aankoop van het Echobos wees een voorstander van de aankoop er nog op, dat het Kocherbos de gemeente ook al was ontgaan; dit bos was in 1928 door het joodse kerkgenootschap uit Amsterdam aangekocht *). Vrij snel na de aankoop werd in het Echobos een doolhof aangelegd. Het aantal te verwachten bezoekers bedroeg 10.000; de toegangsprijs 10 cent. Het doolhof werd slecht onderhouden en is in de jaren ’70 weggehaald. Over het ontstaan van de waterplas in het bos zijn de meningen verdeeld. Hij is of door mensenhanden gegraven of is een zogenoemd wiel, ontstaan door een dijkdoorbraak **). In het Echobos bevindt zich tevens de beroemde, op natuurlijke wijze ontstane echo, en de door mensenhanden aangelegde Echomuur ***). Het bezoek hieraan kostte in de jaren '30 vijftien cent. Het Echobos behoort tot het Nationaal Natuur Netwerk (NNN), voorheen Ecologische(...) " href="https://historischmuiderberg.nl/glossary/echobos/" data-gt-translate-attributes='[{"attribute":"data-cmtooltip", "format":"html"}]' tabindex="0" role="link">Echobos
Molen ‘De Onrust’ , Boezemkade 1
Velzenhorn , Googweg 10
Boerderij-achtige hofstede, Zuidpolderweg 8 – 10
Diakoniehuisje, Flevolaan 1
Militaire monumenten’ (zie ook thema-artikel De Tweede Wereldoorlog ).
Tankversperring met duiker, Fase 1 van Buitendijke(n). Linksonder de nieuwe behuizing voor de openbare basisschool de Vinkenbaan. De twee 'verticaal lopende' straten zijn de Tesselschadelaan (links) en de Nienhuis Ruyskade. Ze beginnen in het oude dorp en zijn doorgetrokken in de nieuwe wijk. Beide komen uit op de IJsselmeerweg. Goed te zien is hoe, vanaf de 'zee', de Krommendijk zich door Muiderberg(...) " href="https://historischmuiderberg.nl/glossary/buitendijke/" data-gt-translate-attributes='[{"attribute":"data-cmtooltip", "format":"html"}]' tabindex="0" role="link">Buitendijke(n) Noord Tankversperring met tetraëders, bij de Meten van de waterkwaliteit. Het watertje is onder Muiderbergers een geliefkoosd plekje om te zwemmen en te schaatsen. Het steigertje en zwemtrappetje zijn er gekomen dankzij havenmeester Jeroen den Hartog. Bij de steiger staat een picknickbank, geschonken door Rob en Mariska van Dijk bij hun vertrek naar Amsterdam eind 2016. De tekst op het aangebrachte koperen plaatje luidt: ‘MUIDERBERG, het leukste dorp om als kind in op te groeien.’ Rob van Dijk was in de beginperiode van de in december 2015 opgerichte Dorpsraad tijdelijk secretaris en daarna adviseur van het bestuur. Hij was een zeer regelmatige zwemmer in de Dobbertjeskom. Uit de notulen van een vergadering van de gemeenteraad van Muiden blijkt, dat een schrijven dd. 5 juni 1951 van de Kampeervereniging Muiderberg is ontvangen. Het dagelijks bestuur van de vereniging stelt daarin dat 'met groot leedwezen' kennis is genomen van het besluit van de Raad om het zwemmen in de Dobbertjeskom te verbieden. Betreurd wordt, dat het gedrag van enkele minderjarige meisjes, dat zeker niet als maatstaf voor de inwoners van Muiderberg kan gelden, aanleiding is geweest aan iedereen het zwemmen aldaar te ontzeggen. De hoop wordt uitgesproken(...)" href="https://historischmuiderberg.nl/glossary/dobbertjeskom/" data-gt-translate-attributes='[{"attribute":"data-cmtooltip", "format":"html"}]' tabindex="0" role="link">Dobbertjeskom Tankversperring met tetraëders, De Goog (NO van molen ‘De Onrust ’) Groepsschuilplaats type B in het Kocherbos Groepsschuilplaats type P aan de Zuidpolderweg VIS-kazemat, Kocherplantsoen VIS-kazemat, De Goog (NO van Vaste molenaars waren Piet ter Beek, diens zoon Herrie ter Beek, Klaas de Bruyn en Gerlof Schaap. Deze laatste bediende de molen maar liefst 45 jaar. In 2003 werd hij opgevolgd door Thon Stoffelen, de eerste vrijwillige molenaar. Anno 2023 zijn er naast hem nog drie andere gediplomeerde vrijwillige molenaars: Otto Selderbeek, Jan Suurmond en Erik Oorsprong. De molen kan elke zondag tussen 11:00 en 16:00 uur worden bezocht; je ziet het aan de blauwe wimpel die dan wappert. De molenaars geven uitleg over de werking van de molen. In 2023 bleek uit onderzoek dat het stalen wiekenkruis toe is aan vervanging. Na een succesvolle fondsenwervingsactie - met onder meer bijdragen van De Hollandsche Molen en het Waterschap Amstel, Gooi en Vecht - kon voorjaar 2025 worden begonnen met de herstelwerkzaamheden. Na vervanging van de 26 meter lange stalen roeden is de molen volgens verwachting in mei 2025 weer gebruiksklaar. Het huis naast de molen werd in 1920 gebouwd en exact een eeuw later - in 2020 - geheel(...)" href="https://historischmuiderberg.nl/glossary/molen-de-onrust/" data-gt-translate-attributes='[{"attribute":"data-cmtooltip", "format":"html"}]' tabindex="0" role="link">molen ‘De Onrust’ )
Gemeentelijke monumenten
Bij de totstandkoming van het aanwijzen van gemeentelijke monumenten heeft onze stichting een actieve rol gespeeld.
– Badlaan 2-4: ‘Tesselschade ’, dubbel woonhuis – Badlaan 11-13: oude postkantoor , nu twee woonhuizen – Badlaan 26a: grote delen van de Algemene begraafplaats – Brink 24: ‘Caecilia ’ (villa van G.A. Heinze ) – Brink 27-28: oude schooltje O.L.S, nu twee woonhuizen (zie Vinkenbaan ) – Brink 29: Boskapel op een tegel tje In 1896 werd het café met de stal omgebouwd tot gereformeerde kerk. In de jaren 1925/1926 werden initiatieven genomen voor de oprichting van een christelijke lagere school in Muiderberg (zie het thema-artikel Muiderbergse schoolstrijd). De eigenaar van het gebouw was hier sterk tegen gekant, zegde de huur op en Wisseloord werd opnieuw verbouwd. De ruimtes zijn onder meer in gebruik geweest als verenigingsgebouw voor de gereformeerde gemeente (Christelijke Meisjesvereniging plus bibliotheek), opslag van materialen voor het(...)
" href="https://historischmuiderberg.nl/glossary/boskapel/" data-gt-translate-attributes='[{"attribute":"data-cmtooltip", "format":"html"}]' tabindex="0" role="link">Boskapel
– Googweg 20: villa, voormalig bankgebouw (zie
Rabobank )
–
Hakkelaarsbrug 1: ijzeren brug, kademuren, brugbalustrade en remmingwerken
– Populierenlaan 2b: voormalige gereformeerde kerk (zie
Steeg ).
– Populierenlaan 5-7: ‘
Landzicht ’, dubbel woonhuis
Stichtingsvoorstel: beschermd dorpsgezicht
Op 14 januari 2021 heeft het stichtingsbestuur burgemeester en wethouders van Gooise Meren (en cc aan alle raadsleden) in een uitvoerige brief verzocht over te gaan tot aanwijzing van de oude dorpskern van Muiderberg als gemeentelijk beschermd dorpsgezicht. De contour hiervan is op de kaart hieronder weergegeven.
De rode lijn markeert het gebied uit het voorstel van de Stichting.