">1. Plattegrond A: Meent (Brink) met omgeving2. Plattegrond B: BOSSEN IN MUIDERBERG 3. Plattegrond C 4. Plattegrond D ALGEMENE BEGRAAFPLAATS ALIDA MARTINA HOEVE Amaris Florisberg maakt deel uit van de Amaris Zorggroep met 13 zorglocaties in Gooi en Vechtstreek en Eemland (stand 2019) en levert in dit gebied ook thuiszorg. Op de gevel bij de ingang staan de eerste regels van het Echogedicht (zie ook het thema artikel 'De gelijksprekende echo').
Echo-oproepster An Slokker vóór de eerste regels van het Echogedicht tijdens de opening van Amaris Florisberg.
Hugo Bellaart werpt de eerste bal. Geheel links met hoofddeksel Albert Woortman. Voorts op de foto Gerrit Ruiter (gele polo)(...)
">AMARIS FLORISBERG – vroeger de naam van een blok van zes huurwoningen in de Dorpsstraat. De eerste steen werd in 1854 gelegd door Sophia Lipmann, de dochter van opdrachtgever Samuel Lipmann. Deze had in Muiderberg een villa als zomerverblijf. In 1968 werd het linkerdeel van de woningen gesloopt voor de bouw van het kantoor van de Coöperatieve Boerenleenbank, de latere Rabobank. Sinds 2009 zit hier makelaarskantoor Vlaanderen. Wat aan woningen overbleef, werd omgebouwd tot supermarkt (zie ook het hoofdstuk ‘Ondernemers toen en nu’).Met de(...)">ANY DALE
Het Badhotel was het meest luxueuze hotel in het Gooi met een eigen trap naar het strand. Het had, om een toeristische folder uit die tijd te citeren, ‘geriefelijk ingerichte kamers, een leeszaal en een eetzaal en buiten een stalling voor paarden en rijtuigen.’ Naast het verhuren van kamers werden ook badstoelen, roeiboten, zeilboten en badkoetsjes verhuurd. Het hotel beschikte over een tent voor muziekuitvoeringen. Op zaterdagavond gaven Amsterdamse gezelschappen concerten en op zondagmiddag werd er gedanst op het strand.
De ligging aan het strand was dan wel ideaal, minder geslaagd was dat de Zuiderzee toentertijd in open verbinding stond met de Noordzee. Door hevige stormen en hoge golven werden hele stukken land weggeslagen. Om te voorkomen dat het hotel op zeker moment in het woelige water zou verdwijnen, werd in 1898/1899 door Briedé op eigen kosten (schatting 5.000 gulden) een stenen zeewering gemaakt. Vrij snel daarna verkocht hij het hotel, naar verluidt voor 6.100 gulden. Een rendabele exploitatie werd bemoeilijkt door het feit, dat de zaken te veel afhankelijk waren van warme en zomerse dagen.
De nieuwe eigenaar kwam in grote financiële moeilijkheden. Misschien wel als een zegen brandde het hotel in 1910 geheel af.(...)">BADHOTEL
De huidige 'Berghuize' is onder de naam 'Berghuis' een rijksmonument.
Sinds 1981 wonen hier cabaretier Freek de Jonge en diens echtgenote, de kunstenares/schrijfster Hella de Jonge-Asser. Het echtpaar kwam in 1977 in Muiderberg wonen; hun eerste huis staat in de Badlaan.
Oorspronkelijk lag in het midden van de plas een vlonder voor eenden en andere vogels. Deze heeft helaas het veld moeten ruimen, net als de volière(s) op de Brink.
Op 2 juli 2022 werden bij de Bliekwijk twee houten banken onthuld. Ze zijn gemaakt van eiken, die(...)">BLIEKWIJK
De boerderij op de Badlaan (vóór de hernummering was dit niet 3 maar 61) werd in 1929 door Heinrich Hermann Niewöhner gekocht van Hendrik Nell voor het 'astronomische' bedrag van 10.000 gulden. De uit Osnabrück afkomstige Heinrich Hermann werd in 1944 vlak bij de Bliekwijk door de bliksem getroffen. De schok voor zijn toen 12-jarige zoon Hermann Heinrich (inderdaad omgedraaide(...)">BOERENBEDRIJVEN
">BOKKEDIJK
">CAFÉ DE ECHO
Aan de achterkant van café ‘De Lepelaar’ bevond zich een meertje waar gevist kon worden. Dit viswatertje heeft een negatieve klank gekregen, omdat het tientallen jaren werd gebruikt als dumpplaats voor afval van de Chemische Fabriek Naarden (later genaamd Naarden International). Dit leidde tot ernstige grondwaterverontreiniging. Na demping van het vervuilde meertje vestigde aannemer Henk de Boer er in 1980 zijn bedrijf. Hij moest deze plek weer verlaten voor de aanleg van ‘verkeersknooppunt Muiderberg’. Het vervuilde terrein werd gesaneerd en het grondwater wordt – tot 200 meter diepte - nog steeds gemonitord.
Een advertentie uit 1932 leert, dat Nooit Gedacht in die tijd een café-biljart ('Billard') was met als eigenaar J.J. Schenk. Het lag 'midden in het dorp', de huidige Dorpsstraat 27. Dit is het pand waar nu 't Lagerhuis zit (zie ook het hoofdstuk ‘Ondernemers toen en nu).
">CAFÉ NOOIT GEDACHT
Het plein met de mozaïektegels, vanwege de vier platanen in de volksmond het platanenpleintje genoemd, werd op 12 juni 2019 tijdens de Nationale Buitenspeeldag in de stromende regen onthuld door de burgemeester van Gooise Meren, Han ter Heegde. Jeugdige inwoners hielpen hem daarbij een handje.
Het project is door de eigenaar van het pand Dorpsstraat 17 aangegrepen om op het openbare trottoir in mozaïek tegels ‘Eigen weg Vlaanderen’ te laten neerleggen, waarschijnlijk om ongewenste auto's te weren.
">COMMUNITY ART PROJECT
Frans Jan vertrok in 1873 op 24-jarige leeftijd naar Indië, waar hij tabaksplanter werd. Hij huwde tien jaar later met de toen 17-jarige Jannetje, die naar Indië overkwam. Volgens de overlevering had haar kersverse echtgenoot in Indië een concubine, die hem op zeker moment vergif toediende. De overspelige echtgenoot werd zo ziek, dat hij met zijn 17 jaar jongere vrouw met de boot terug naar Nederland kwam. Het huis dat hij in de Eikenlaan liet bouwen, noemde hij Deli naar de tabaksplantage op Sumatra waar hij had gewerkt. De naam staat niet langer op de voorgevel van het huis. 'De eerste steen' uit 1887 zit nog wel in de gevel.
*) Jannetje Post was een van de zestien kinderen van Hendrik Post en Trijntje Roodhart. Het echtpaar Post-Roodhart woonde op de hoeve Kroonslot op de hoek Eikenlaan/Brink. De boerendochter Janneke Post en de eveneens uit Muiderberg komende Frans Jan ter Beek spelen een hoofdrol in het boek 'Het Boschhuis' van Pauline Broekema (Arbeiderspers, eerste druk 2014).
">DELI
">DIACONIEHUISJE
Uit de notulen van een vergadering van de gemeenteraad van Muiden blijkt, dat een schrijven dd. 5 juni 1951 van de Kampeervereniging Muiderberg is ontvangen. Het dagelijks bestuur van de vereniging stelt daarin dat 'met groot leedwezen' kennis is genomen van het besluit van de Raad om het zwemmen in de Dobbertjeskom te verbieden. Betreurd wordt, dat het gedrag van enkele minderjarige meisjes, dat zeker niet als maatstaf voor de inwoners van Muiderberg kan gelden, aanleiding is geweest aan iedereen het zwemmen aldaar te ontzeggen. De hoop wordt uitgesproken(...)">DOBBERTJESKOM
">DORPSSTRAAT
Bij raadsbesluit van 28 augustus 1986 werd de vlag van de woonkern Muiderberg officieel erkend. Tegelijk werd bepaald dat de dorpsvlag binnen de gemeentegrenzen afzonderlijk gehesen, uitgestoken of meegevoerd mocht worden. Buiten de gemeentegrenzen is dit alleen toegestaan ‘ter begeleiding van de gemeentevlag.'
Bij brief van 25 september 1986 droeg Sierksma de ‘kopierechten’ (copyrights) over aan de gemeente Muiden, waar Muiderberg deel van uitmaakte. Daarbij deed hij de aanbeveling eventueel gemaakte winst bij commercieel gebruik of bij fabricage en leveranties, over te dragen aan voornoemde vereniging.
">DORPSVLAG
.
">DORPSWEI
In de gemeenteraad van 13 oktober 1931 werd besloten de ruim 6 ha bos aan te kopen van de Wed. Mr. J.L. Berns-Boonacker uit Soestdijk. De koopprijs bedroeg 20.000 gulden. De gemeente moest voldoen aan de voorwaarde, dat het bos als natuurmonument bewaard zou blijven. Bij de discussies in de gemeenteraad over de aankoop van het Echobos wees een voorstander van de aankoop er nog op, dat het Kocherbos de gemeente ook al was ontgaan; dit bos was in 1928 door het joodse kerkgenootschap uit Amsterdam aangekocht *).
Vrij snel na de aankoop werd in het Echobos een doolhof aangelegd. Het aantal te verwachten bezoekers bedroeg 10.000; de toegangsprijs 10 cent. Het doolhof werd slecht onderhouden en is in de jaren ’70 weggehaald. Over het ontstaan van de waterplas in het bos zijn de meningen verdeeld. Hij is of door mensenhanden gegraven of is een zogenoemd wiel, ontstaan door een dijkdoorbraak **).
">ECHOHOEVE
De lancering van de website ging gepaard met diverse feestelijkheden op de Brink. De muziek werd verzorgd door het orkest G.A. Heinze.
De symbolische opening van de website gebeurde door het hijsen van de dorpsvlag door burgemeester Han ter Heegde van Gooise Meren, de gemeente waar Muiderberg deel van uitmaakt. Hij werd daarbij geassisteerd door twee schoolkinderen: Mila Vekic uit groep 8 van de Vinkenbaan en Rivka Kuipers uit groep 5 van de Oranje Nassauschool.
De vier dorpsliederen, die alle op deze site staan, werden vertolkt door achtereenvolgens Luc Runderkamp, Johan Smit, Marianne de Rijke en Freek de Jonge. Pauline Goudzwaard van de Oranje Nassauschool, die in dezelfde periode haar 40-jarig jubileum als 'juf' vierde, had met een groepje scholieren enkele liedteksten ingestudeerd.
Het feest trok honderden bezoekers. De jeugd kon rijden op de pony's van de plaatselijke manege Any Dale of de brandspuit van de brandweer hanteren. Voorts was er voor hen een wandelpuzzeltocht op de Brink uitgezet. Iedereen kon ideeën aanleveren voor de naam van het Kindcentrum, dat gaat ontstaan uit een samengaan van de Vinkenbaan en de Oranje Nassauschool (zie ook De Meerstroom).
Het openingsfeest(...)">ENCYCLOPEDIE MUIDERBERG
In 1945 wordt het huis gesplitst in een beneden- en bovenwoning. De benedenverdieping werd verhuurd aan Cor en Cees Vlaanderen, grondleggers van het gelijknamige Muiderbergse makelaarskantoor. De makelaardij was er gevestigd tot 1950; daarna verhuisde het kantoor naar villa Caecilia. In 1947 bood Weiss Flevorama aan de(...)">FLEVORAMA
">FORT COEHOORN
Later (d.w.z. na 1672) wierpen de Franschen eene schans op bij Muiderberg en gebruikten daartoe de zarken der Joodsche begraafplaats.
Op de begraafplaats aan de Googweg 6 zie je bij binnenkomst aan de rechterkant inderdaad een vrijwel leeg veld. Op stenen paaltjes valt te lezen: 'Akker vol graven' .
*) In het Monumenten Inventarisatie Project (MIP) Noord-Holland, herziene versie november 1991, staat over de voormalige aarden batterij: "Deze was bekleed met stenen zerken van de Joodse begraafplaats".
">FRANSE BATTERIJ
*) Piet de Raadt stelt in de brochure 'Het Naardermeer' uit 1980, dat de 'Goog' ontspringt bij een wel die zich achter de (voormalige) R.K. Boskapel bevindt.
">GOOG
Het vermoeden bestaat dat in de bodem nog overblijfselen liggen van zerken, die in 1673 door het Franse leger van de joodse begraafplaats (op de plattegrond 'Joden Kerkhof') zijn geroofd. Ze werden gebruikt om drassige weggetjes en de dijk te verharden, zodat de zware kanonnen naar de nabijgelegen Franse batterij konden worden vervoerd.
**) Volgens A. Vreeken is de pier aangelegd om de aanslibbing van klei aan de westkant te bevorderen.
">GROOT KRABBENHOOFD
">GROTE HUIS
">HEINZE-MONUMENT
Kunstmatig eiland ’t Hooft voor de kust van Muiderberg
De vereniging organiseerde elk jaar de ‘open Muiderbergse jeu de bouleskampioenschappen’. In 2005 heeft een vriendenclub het toernooi in de vorm van een jaarlijks evenement voortgezet. Een van de organisatoren, Willem Kaarsgaren, overleed op 22 mei 2010.(...)">JEU DE BOULES VERENIGING ‘DE BRINK’
Gunstige vestigingsfactoren waren de aanwezigheid van zandgronden en de plannen om trekvaarten te graven van Amsterdam via Muiden en Muiderberg naar ’t Gooi. Met de trekschuit zouden de doden vanuit de hoofdstad naar hun laatste rustplaats kunnen worden vervoerd. Vanaf de Hakkelaarsbrug kon het vervoer verder over het gekanaliseerde riviertje de 'Goog'. Het stroompje werd ook wel de Jodenvaart genoemd.
Het eerste stuk grond dat door de joodse gemeente werd aangekocht lag op de voormalige Westereng en kostte 410 gulden. De koopakte werd mede ondertekend door P.C. Hooft, drost van Muiden en baljuw van Gooiland. Om deze aankoop mogelijk te maken verstrekte de Portugees-Israëlitische(...)">JOODSE BEGRAAFPLAATS
">KLEIN KRASNAPOLSKI
">KLEINE VILLA
**) volgens het periodiek uit juni 2000 van Comité Oud Muiderberg was dit in 1769.
***) Deze Meeuwis is een verre voorvader van Cornelis ter Beek, de man van café De Terp, alias café ter Beek, alias café Zeezicht op het strand bij de Kerk aan Zee. Diens vader Cornelis Lucas ter Beek (1853-1945) liet in 1921 een kiosk en schuurtje bouwen en een steiger om roeibootjes te verhuren. Hij bouwde er later een huis bij.
Het pand heeft diverse eigenaren gekend. De meest indrukwekkende naam is ongetwijfeld Osip Solovyëv (spreek uit Solovyov), een diplomaat die rond 1690 als gezant van Tsaar Peter de Grote naar Amsterdam was gekomen. Hij woonde hier in een grachtenpand en wilde daarnaast ook over een buitenplaats beschikken. Hij vond wat hij zocht in Muiderberg op de Brink, kocht het pand in 1720 en gaf het de naam Kroonslot. Waarschijnlijk wilde hij herinnerd worden aan het kasteel Crohn Schlot, dat nabij St. Petersburg lag, de stad plaats waar Solovyëv vandaan kwam. *)
In 1919 werd Kroonslot door brand getroffen. Een krantenbericht uit die tijd vermeldt, dat al het vee kon worden gered, maar dat ruim 150 kazen verloren gingen (Kroonslot bevatte een kaasmakerij). Op het(...)">KROONSLOT
Door de coronamaatregelen kon het restaurant niet open, afgezien van het feit dat gewacht moest worden op de horecavergunning. Het echtpaar startte in oktober 2020 met een take away, eind april 2021 mocht het terras beperkt open en sinds juni 2021 het restaurant, alles met inachtneming van de anderhalve meter afstand en een gelimiteerd aantal bezoekers. Per 25 september 2021 vervielen deze overheidsmaatregelen. Wel moesten alle bezoekers van een restaurant via een QR-code kunnen aantonen dat zij gevaccineerd, negatief getest of genezen(...)">LAGERHUYS
Eertijds bevond zich bij het terras ook een openluchtschaakspel, bestaande uit witte en zwarte betontegels en schaakstukken van 25 tot 35 cm hoog. De grond waarop De Leeuwenkuil is gevestigd, is eigendom van de gemeente Gooise Meren (voorheen gemeente Muiden). Na een grondige renovatie werd de midgetgolfbaan op 21 april 1995 feestelijk heropend door een op een trampoline springende burgemeester Harry Smith.
*) bron: Claudia de Raadt in(...)">LEEUWENKUIL
Aan de totstandkoming van het monument ging vier jaar geharrewar in de gemeenteraad van Muiden vooraf. De raadsleden konden het niet eens worden over de wijze van financiering en de keuze van een geschikt beeld. In eerste instantie werd voorgesteld een obelisk te plaatsen, maar dit beeld bleek bij nader inzien een rechthoekig stuk steen, dat door de aanbieder als ‘model obelisk’ op de markt werd gebracht. Het leek in de verste verte niet op een obelisk: volgens de definitie een vierkante zuil, die van boven smaller is dan vanonder en aan de bovenzijde uitloopt in een piramidevormige spits.
Nu staat er dus een bronzen ‘boom’, getooid met bladeren, bloemen en vruchten. Op 4 mei worden er een krans namens de gemeente en bloemen door de inwoners gelegd. Overigens was al eerder een poging gedaan een herdenkingsmonument op de Brink te plaatsen. In 1987 had de Vereniging tot viering van Nationale Feesten een verzoek hiertoe aan de gemeente gedaan 'namens brede lagen' van de Muiderbergse(...)">LEVENSBOOM
De afbeelding op het monument stelt het eerste naoorlogse bankbiljet van tien gulden voor. Omdat Lieftinck in die tijd minister van Financiën was, wordt dit bankbiljet het 'Lieftincktientje' genoemd. Dit is wezenlijk iets anders dan het befaamde 'tientje van Lieftinck'. In de volksmond stond deze naamgeving voor een bedrag van tien gulden, dat in verband met de geldsanering aan alle huishoudens werd uitgekeerd. In de omwisselingsweek in september 1945 kon namelijk niet meer met oud geld worden betaald en was het nieuwe geld nog niet in omloop. Omdat de mensen toch boodschappen moesten doen, werd aan iedereen een bedrag van tien gulden uitgekeerd. Dit gebeurde met muntbiljetten van twee gulden vijftig en een gulden.
Het Lieftinckmonument werd in september 1991 in de Dorpsstraat geplaatst tegenover de daar gevestigde Rabobank. Nadat de nieuwe(...)">LIEFTINCKMONUMENT
Voor de financiering kwamen wij allereerst uit bij(...)">LIEFTINCKMONUMENT - voorgeschiedenis
In 2023 bleek uit onderzoek dat het stalen wiekenkruis toe is aan vervanging. Na een succesvolle fondsenwervingsactie - met onder meer bijdragen van De Hollandsche Molen en het Waterschap Amstel, Gooi en Vecht - kon voorjaar 2025 worden begonnen met de herstelwerkzaamheden. Na vervanging van de 26 meter lange stalen roeden is de molen volgens verwachting in mei 2025 weer gebruiksklaar.
Het huis naast de molen werd in 1920 gebouwd en exact een eeuw later - in 2020 - geheel(...)">MOLEN ‘DE ONRUST’
Vanwege de transparantie bij het bridgen moet je de tegenstanders laten weten dat je de ‘Muiderberg-conventie speelt. De partner van de Muiderbergbieder dient het tegenpaar te waarschuwen door direct een 'alert-kaartje' op tafel te leggen en op verzoek het bod(...)">MUIDERBERGSE TWEE
I
De oorspronkelijke muziektent dateerte uit 1903. Het initiatief hiertoe was genomen door de Vereeniging ter Bevordering van het Vreemdelingenverkeer 'Floris V'. Door de houten onderbouw was dit bouwwerkje in de loop der jaren geheel vergaan. In overleg met de gemeente werd het Bergje aangewezen als nieuwe plek voor het geven van uitvoeringen. Omdat er geen overdekking was, kon het weer roet in het eten gooien.
">MUZIEKTENT
Uit eerbetoon werd in oktober 1904 op het Bergje op de Brink een monument met de beeltenis van Heinze onthuld. In de jaren '50 werden de G.A. Heinzelaan en het gelijknamige plein naar hem vernoemd.
In het begin werden de repetities gehouden(...)">MUZIEKVERENIGING G.A. HEINZE
">NABIJ HET KOCHERBOS
">NATUURBOULEVARD
De kinderen tot 12 jaar gingen naar de enige lagere school in het dorp**). De oudere kinderen bezochten de MULO in Bussum. In 1951 werd het tehuis van hogerhand gesloten, omdat(...)">NOORTHEY
De initiatiefnemers voor de oprichting van een christelijke school ondervonden veel tegenwerking van de openbare lagere school en de gemeente. Met allerlei middelen(...)">ORANJE NASSAUSCHOOL
">PAVILJOEN
Zijn bijzondere belangstelling had de conifeer, die sinds 1962 als kerstboom fungeert. Al vanaf zijn 16de hielp hij mee met het aanbrengen van de verlichting: eerst als jongetje, daarna als brandweerman en nog weer later als bestuurslid van de Stichting Muiderbergse Feesten. Gedurende bijna vijftig jaar zorgde hij er met anderen voor dat de lampjes van zijn 'kindje' tijdens de kerstdagen gingen branden. De gemeente Gooise Meren heeft de boom, inclusief de uit Denemarken afkomstige zwerfkei van ca. 1250 kg, aangemerkt als gemeentelijk monument.
">PETIT MANOR
">POSTDUIVENVERENIGING ‘DE REISDUIF’
">POSTKANTOOR
De voorzitter (H. v.d. Veer - familie?) bracht hier tegen in, dat aan de Centrale Raiffeisenbank in Utrecht inlichtingen waren gevraagd en dat volgens de bank 'naar den goede regel' was gehandeld. Met deze uitleg werd schoorvoetend akkoord gegaan, zo wordt vermeld in een uitgave van Deze eerste vergadering begon met wat gemor. Een van de aanwezigen, Jan van der Veer, had bezwaar tegen de gevolgde procedure. Feit was dat het initiatief voor de oprichting was genomen in een vergadering van de 'Aankoopvereeniging Ons Belang'. Een commissie had vervolgens de statuten opgesteld en de oprichtingsakte bij de notaris laten passeren. De bezwaarmaker was van mening, dat de commissie alleen was opgedragen de zaken te onderzoeken met inbegrip van de kosten. Vervolgens zou dan in een algemene vergadering worden besloten tot de oprichting.
De voorzitter (H. v.d. Veer - familie?) bracht hier tegen in, dat aan de Centrale Raiffeisenbank in Utrecht inlichtingen waren gevraagd en dat volgens de bank 'naar den goede regel' was gehandeld. Met deze uitleg werd schoorvoetend akkoord gegaan, zo wordt vermeld in een uitgave van Rabobank Amstel en Vecht *). Jan van der Veer kreeg een plaats in de Raad van Toezicht van de Muiderbergse bank.